Kuantum Bilgisayarlar Gerçek Rastgele Sayılar Üretmeyi Başardı
Bilim insanları, kuantum bilgisayarların gücünü kullanarak “gerçek rastgele” sayılar üretmeyi başardı. Bu çığır açan keşif, kuantum bilgisayarların pratik kullanımına yönelik önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Geleneksel bilgisayarlar, dijital verileri depolamak ve işlemek için yalnızca 1 ve 0‘lardan oluşan klasik bitleri kullanırken, kuantum bilgisayarlar qubit adı verilen özel bitlerden faydalanıyor. Süperpozisyon adı verilen kuantum fenomeni sayesinde qubit’ler aynı anda hem 1 hem de 0 durumunda olabilir. Bu sayede, her eklenen qubit ile kuantum bilgisayarların hesaplama gücü üstel olarak artar.
Ancak, kuantum bilgisayarların karmaşıklığı nedeniyle, bu potansiyelden tam olarak yararlanmak şimdiye kadar zor olmuştur. Yeni keşif, bu makinelerin kriptografi, veri güvenliği ve gelişmiş simülasyonlar gibi kritik alanlarda kullanılabilmesinin önünü açıyor.
Çığır Açan Araştırma
Bu çalışmayı, JPMorgan Chase, Quantinuum, Argonne Ulusal Laboratuvarı, Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı ve Texas Üniversitesi’nden bir grup bilim insanı gerçekleştirdi. Nature dergisinde yayımlanan araştırmada, internet üzerinden erişilen 56-qubit’lik bir kuantum bilgisayar kullanılarak rastgele bitler üretildi. Ardından, klasik bir süper bilgisayar yardımıyla bu sayıların gerçekten rastgele olup olmadığı doğrulandı.
Quantinuum CEO’su Dr. Rajeeb Hazra, keşfi şöyle değerlendirdi:
“Bu çalışma, kuantum bilgisayarların artık gerçek dünya problemlerine uygulanabileceğini gösteriyor. Sertifikalı rastgelelik üretimi, güvenlikten finans sektörüne kadar pek çok alanda devrim niteliğinde bir gelişme olacak.”
JPMorgan Chase’in Küresel Teknoloji Başkanı Marco Pistoia ise şu ifadeleri kullandı:
“Kuantum bilgisayarların klasik süper bilgisayarların çözemeyeceği problemleri ele alabileceğini gösteren bu çalışma, kuantum bilişim için büyük bir dönüm noktasıdır. Bu keşif, kriptografi, istatistiksel modelleme ve bilimsel simülasyonlar için çok önemli bir temel oluşturuyor.”
Gelecekte Neler Değişecek?
Bu yöntem, özellikle kriptografi, veri güvenliği ve düşük enerji tüketen kripto paralar gibi alanlarda büyük avantajlar sağlayabilir. Rastgele sayı üretiminin, siber güvenlikten bilimsel simülasyonlara kadar birçok alanda kritik bir rol oynadığı düşünüldüğünde, bu keşif kuantum bilgisayarların gerçek dünya uygulamalarına entegrasyonu için önemli bir adım niteliğinde.
Araştırmacılar makalelerinde şu yorumu yapıyor:
“Kuantum bilgisayarlar, klasik bilgisayarların çözemediği birçok görevi yerine getirebilir. Ancak bu potansiyelin hayata geçirilmesi hala büyük bir zorluk. Sertifikalı rastgelelik, sadece kuantum hesaplamalarla mümkün olan bir teknolojidir ve bu çalışmayla, kuantum bilgisayarların pratik kullanımı konusunda önemli bir ilerleme kaydedildi.”
Bu keşif, kuantum bilişim dünyasında yeni bir dönemin kapısını aralıyor.